„გავა ორი-სამი წელი, მოვა ახალი მინისტრი და ყველაფერს ახლიდან დაიწყებს, ხოლო საბრძოლო მოქმედებები უარყოფით შედეგებს გვიჩვენებს, ეს აგვისტოს ომმაც დაგვანახა, ბევრს არ სიამოვნებს ამ თემაზე საუბარი“

ufleba.ge

სახელისუფლებო სტრუქტურებში ე.წ. რეორგანიზაცია-ოპტიმიზაციის პროცესი თავდაცვის სამინისტროსაც შეეხო. უწყებამ უკვე გამოაცხადა, რომ საკადრო რეფორმა მის ფარგლებში დასრულებულია. რა გავლენას მოახდენს ეს ყველაფერი შეიარაღებულ ძალებზე, ზოგადად, ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობაზე? ამ თემაზე „ქრონიკა პლუსი“ ბრიგადის გენერალ ამირან სალუქვაძეს ესაუბრება:

- ნებისმიერ სტრუქტურაში, ეს იქნება თავდაცვის სამინისტრო, მისი სამოქალაქო შტაბი, გენერალური შტაბი, შეიარაღებული ძალები, თუნდაც სხვა სამოქალაქო სტრუქტურა  (მნიშვნელობა არ აქვს), როდესაც ხელმძღვანელობა რაღაც რეფორმებს ითხოვს, ჯერ ეს ყველაფერი ქაღალდზე ფორმდება, ისახება რეფორმის მიზანი (თუ რას ემსახურება), საბოლოოდ, რა შედეგი უნდა მივიღოთ და ა.შ. ეს ყველაფერი უნდა დაიწეროს, ვადებში გაიწეროს, ამოცანები, ღონისძიებები უნდა დაისახოს, - რა არის საჭირო იმისთვის, რომ აღნიშნულ მიზნებს მივაღწიოთ...

შეიარაღებულ ძალებთან მიმართებაში ასეთი მასშტაბური რეფორმები, მის სახეობებში ან გვარეობებში კარდინალური ცვლილებების განხორციელება, რაიმე შეიარაღების ყიდვა (ეს იქნება სამხედრო ავიაცია, ფლოტი თუ სხვა), განხილული უნდა იქნეს მთავრობაში, პარლამენტის კომიტეტებში (ზოგადად, პარლამენტში), რასაკვირველია, უნდა განიხილონ უშიშროების საბჭოზე და შესაბამისი გადაწყვეტილებებიც მიიღონ.

მხოლოდ ასეთი სანქციების შემდეგ ნაბადართული, გონივრული და რაციონალურია მასშტაბური, თუნდაც ნებისმიერი ნაკლებმასშტაბური რეფორმის განხორციელება. ყველა დანარჩენი მიდგომა არაეკონომიური, არარაციონალური და საფრთხის შემცველია. ჩემი მოსაზრება ამაში მდგომარეობს.

ბრიგადების შემცირება იქნება თუ მათი გაერთიანება (იქ საზღვაო თავდაცვის დეპარტამენტი გაუქმდა, ასევე სუ 25-ზეა საუბარია, ხან ვაუქმებთ, ხან არა და ხალხი სამსახურიდან უკვე დათხოვნილია), მსგავსი გადაწყვეტილებები მხოლოდ იმ პროცედურების გავლით მიიღება, რომელიც ზემოთ ჩამოვთვალე.

ამას წინ უნდა უძღოდეს გეოპოლიტიკური ვითარების, საფრთხეებისა და რისკების შეფასება და ა.შ. რა შეიძლება მოხდეს უახლოესი პერიოდის განმავლობაში, - წელს, გაისად, ორი, სამი, ხუთი წლის შემდეგ, რა საფთხეების წინაშე შეიძლება აღმოჩნდეს სახელმწიფო, რა ტიპის შეიარაღებულ კონფლიქტებში შეიძლება მოგვიწოს ჩართვა; ეს რაიმე ლოკალური, ქვეყნის შიგნით იქნება, რომელიმე სახელმწიფოსთან დაპირისპირება, თუ ეს ჩვენთან გაყინული კონფლიქტების გაღვივება და სხვ. ეს ყველაფერი უნდა შეფასდეს, შესაბამისი ოპერატიულ-ტაქტიკური გათვლებით გაიწეროს და ყველა ასეთ ვარიანტს შეიარაღებული ძალების მოდელი უნდა დაუპირისპირდეს. ანუ როდის, რა სიტუაციაში, ჩვენ რა ტიპის შეიარაღებული ძალები დაგვჭირდება.

აი ამ გათვლების შემდეგ, ერთხელ და სამუდამოდ უნდა ჩამოვაყალიბოთ როგორი ტიპის, რა შემადგენლობის, სტრუქტურის, შეიარაღების და ა.შ. შეიარაღებული ძალები გვესაჭიროება. ეს გრძელვადიან პერსპექტივაზე უნდა გავწეროთ და შეიარაღებული ძალების მიზანმიმართული მშენებლობა დავიწოთ.

ამ კონტექსტში, ყველანაირი რჩევები ნებისმიერი სახელმწიფოსგან (რამდენადაც სტრატეგიული პარტნიორი არ უნდა იყოს) უკვე დამღლელია. 17-18 წელია თავდაცვის სამინისტროში ერთი და იგივე ჯგუფები სხედან და ორი-სამი წლის პერიოდულობით გვამცირებინებენ შეიარაღებულ ძალებს. მუდმივად, ქრონიკულად რეფორმებისა და რეორგანიზაციების პროცესში ვიმყოფებით, ეს ამბავი აღარ სრულდება.

გავა ორი-სამი წელი, ისევ მოვა ახალი მინისტრი და ყველაფერს ახლიდან დაიწყებს, ამით ერთი და იმავე შედეგს ვაკვირდებით. ხოლო საბრძოლო მოქმედებები, როგორც ყოველთვის, უარყოფით შედეგებს გვიჩვენებს. ეს 2008 წლის აგვისტოს ომმაც დაგვანახა. ბევრს არ სიამოვნებს, როცა ამ თემაზე ვსაუბრობთ. მე არავის დასჯა არ მაინტერესებს, არცერთი თანამდებობის პირის, მაგრამ ჩვენივე წარსულიდან მწარე გაკვეთილების, დასკვნების გამოტანას უნდა მივეჩვიოთ.

ჩვენ უნდა მივეჩვიოთ და გავიგოთ, რომ სამხედრო თეორია რაღაც მეორეხარისხოვანი საკითხი არ არის. ზოგადად, ეს მეცნიერებაა, მისი ნაწილია და ამ საქმით დაკავებული უნდა იყვნენ სამხედროები, რომლებსაც აქვთ სათანადო განათლება და შესაბამისი გამოცდილება ზურგს უმაგრებთ. არ აქვს მნიშვნელობა, ეს სამოქალაქო ბლოკი იქნება, თუ შეიარაღებული ძალების გენერალური შტაბი, აქაც და იქაც გამოცდილი სამხედროები უნდა იყვნენ.

ძალიან ცუდია, რომ მრჩევლების ინსტიტუტზე უარი ითქვა, მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ნაწილობრივ სხვადასხვა სტრუქტურებში გადაანაწილეს. არ შეიძელება გენერალური შტაბის უფროსს ან თავდაცვის მინისტრს, პრეზიდენტს (თუნდაც ჩვენთან მოქმედი საპარლამენტო მოდელის მიხედვით) მრჩეველთა ინსტიტუტი არ ჰქონდეს. პრემიერ-მინისტრსაც კი უნდა ჰყავდეს პატარა ჯგუფი, სადაც თავდაცვისა და უსაფრთხოების საკითხებში მრჩევლები იქნებიან. ამ ინსტიტუტების გაუქმება არ შეიძლება.

- ახსენეთ პროცედურები, რაც ნებისმიერ ცვლილებას წინ უნდა უძღოდეს. რეალურად, როგორ ხორციელდება ეს ქვეყანაში, თქვენი დაკვირვება როგორია?

- პრაქტიკა ბოლო 10-12 წლის განმავლობაში ჩამოგვიყალიბდა (მე მხოლოდ ფაქტებით ვსაუბრობ). ასევე სტრატეგიული მიმოხილვის ძალიან ზოგადი ხასიათის დოკუმენტი გვაქვს. ეს თვითონ სახელშიცაა ჩადებული და მხოლოდ მიმოხილვაა. ადრე მას თეთრი წიგნი ერქვა და, რეალურად, ზოგადი შინაარსის დოკუმენტია. მე რაზეც ზემოთ ვსაუბრობ, საკმაოდ შრომატევადი და მოცულობით გათვლებზე დაყრდნობითაა, რასაც ჩვენ არ ვაკეთებთ.

მოდით, თქვენთვის უფრო ახლო თემაზე ვისაუბროთ. საუბარია საზოგადოებრივ მაუწყებელზე რაღაც გადაცემების გაუქმებაზე. გამოდიან ჟურნალისტები და ამბობენ, რომ ასე გაუქმება არ შეიძლება და წინ შესაბამისი დასაბუთება უნდა უძღოდეს. ანუ სფეროზე, რომელიც ჩვენ კარგად გვესმის, ყოველთვის ვამბობთ, რომ ამა და ამ გადაწყვეტილებას კონკრეტული დასაბუთება სჭირდება.

და, რატომღაც, თავდაცვის სამინისტროში მოდის სამოქალაქო მინისტრი, სრულიად სამოქალაქო გუნდით, ხელში იღებენ კალამსა და ფურცელს და ეგრევე რეორგანიზაციებს იწყებენ.

ამ დროს ნებისმიერი, მსხვილი, მასშტაბური რეორგანიზაცია ყოველთვის სტრუქტურის ეფექტიანობაზე მოქმედებს. როგორც წესი (რამდენად სწორი და კვალიფიციური რეფორმაც არ უნდა განახორციელოთ), თუ მასშტაბური სტრუქტურული რეორგანიზაცია განხორციელდა, ეს ადაბლებს აღნიშნულ ეფექტიანობას.

თუ სწორი რეფორმა განხორციელდა, შემდგომში ეს ეფექტიანობა ნელ-ნელა ან სწრაფად (გააჩნია რეფორმის ხარისხსა და კვალიფიციურობას) მატულობს. თუ არადა, ეს დიაგრამა ყოველთვის ქვემოთ, კლებისკენ მიდის.

- კონკრეტულად, რომელი ცვლილებები არის მიუღებელი თავდაცვის დღევანდელ სისტემაში?

- ჩემთვის მთავარი პროცესია. დავუშვათ, საუბარი იმაზეა სუ 25-ები გვჭირდება თუ არა; ასევე ვთვლი, რომ გენშტაბში საზღვაო თავდაცვის დეპარტამენტი აუცილებელია, რადგან საზღვაო ოპერაციებს ვერ განახორციელებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს სანაპირო დაცვის დეპარტამენტი თუ სამსახური, როგორც მას ჰქვია. ამის განხორციელება მხოლოდ სამხედრო სტრუქტურას, ფლოტის ოფიცრებს შეუძლიათ. ასეთი სტრუქტურა საომარი ვითარების დროს გენშტაბში არსებობდა. კი ბატონო, შეემცირებინათ, მაგრამ სრულიად გაუქმება ჩემთვის მიუღებელია.

მე მხოლოდ ჩემს მოსაზრებებს გამოვთქვამ, მაგრამ ერთ რამეს ვითხოვ, ეს ყველაფერი გეგმიურად ჩამოაყალიბონ, გაიტანონ უშიშროების საბჭოზე (შესაბამისი განხილვებისა და შეთანხმებების შემდეგ), დამტკიცონ და განახორციელონ. ამის შემდეგ ვიტყვი, რომ ყველაფერი გეგმიურად განხორციელდა. იქ რამდენად სწორად იქნება ყველაფერი ჩამოყალიბებული, რამდენად გამართულ გადაწყვეტილებებს მიიღებენ სხვადასხვა სტრუქტურები (ეს იქნება თავდაცვის კომიტეტი, პრემიერ მინისტრი თუ უშიშროების საბჭო), ეს უკვე მეორეხარისხოვანია.

მთავარია, რომ ეს აუცილებელი პროცედურები გავიაროთ, შემდგომში ამ ყველაფერს მივეჩვიოთ და გეგმაზომიერად განვახორციელოთ. ასევე ყველა გადაწყვეტილება დავასაბუთოთ, სამხედრო ენაზე ამას ოპერატიულ-ტაქტიკური გათვლები ჰქვია. სხვაგვარად არ შეიძლება. სხვაგვარად ეს ბავშვური ომობანას თამაშია, მეტი არაფერი.

- რატომ არ ხდება ამ პროცედურების გავლა?

- არ გვესმის და იმიტომ. ვიმეორებ, რომ სამხედრო თეორიას, როგორც მეცნიერებას ჩვენ სერიოზულად არ აღვიქვამთ. არ ვავითარებთ ამ მეცნიერებას და საკმაოდ არასერიოზულად ვუდგებით. რა გითხრათ, თავდაცვის საკითხების მიმართ მსგავსი მიდგომა არცერთ სახელმწიფოს არ აქვს.

- და ამ რეალობაზე პასუხისმგებლობა ვის მოედანზეა?

- პასუხისმგებლობა იმას ეკისრება, ვინც ამ ყველაფერს ახორციელებს, ვისაც კონსტიტუციიდან და კანონმდებლობიდან გამომომდინარე ეს გაწერილი აქვს. ამიტომ ყველამ ხმა უნდა ამოიღოს, ამ პროცესში ჩაერთოს და ერთხელ და სამუდამოდ ჩამოვყალიბდეთ, როგორც კვალიფიციური სახელმწიფო და არა... ასე არ შეიძლება, ეს უკვე თამაშია და ასეთი თამაში ცუდად მთავრდება ხოლმე.

ჩვენ ასე ცუდად დავამთავრეთ აგვისტოს ომის დროს და არც ნორმალურად გაგვიანალიზებია ეს ყველაფერი. მიუხედავად იმისა, რომ რამდენიმე კომისია, მათ შორის საპარლამენტო მუშაობდა. თითქოს რაღაც გამოიძიეს, მაგრამ ამ საგამოძიებო მუშაობის ღია ნაწილი ცნობილი უნდა ყოფილიყო...

რასაკვირველია, ძალიან დიდ ნაწილს ვერ გამოაქვეყნებდნენ, მაგრამ უნდა გამოქვეყნებულიყო ის, თუ რა ზომები განხორციელდა ამ კომისიების მუშაობის შემდეგ.

მე ნაკლებად მაინტერესებს საპარლამენტო კომისიის მუშაობის პოლიტიკური ნაწილი. აქ ვგულისხმობ შეიარაღებული ძალების კომისიის გამოძიებას, რომელიც ირაკლი ალასანიას მინისტრობის დროს ჩატარდა. ამ კომისიამ რა ღონისძიებები განახორციელა აგვისტოს ომის უარყოფითი მომენტების თუ შედეგების აღმოსაფხვრელად? აი ამის გამოქვეყნება ხომ შეიძლება? შეიძლება იქიდან ძალიან ბევრი რამ დახურული ყოფილიყო (საზოგადოებისთვის არ ეცნობებინათ), მაგრამ რა ღონისძიებები გავატარეთ, რა ზომები მივიღეთ, რა ნაწილში იქნა ეს გატარებული, ეს ცნობილი უნდა ყოფილიყო.

მაგალითად, რუსეთმა აგვისტოს ომის შემდეგ ეს ანალიზი გააკეთა და ბევრი ზომა, რაც მას შემდეგ თავის შეიარაღებულ ძალებში განახორციელა, ღიად დევს, ტელევიზიებით გადიოდა. მედიაში ღიად იბეჭდებოდა, თუ რა ნაკლოვანებები იყო, ეს რა სფეროებში, რა რგოლებში გვხვდებოდა და რა გააკეთეს იმისთვის, რომ ეს აღმოერფხვრათ.

იგივე უნდა უნდა გაკეთებულიყო ჩვენთან. თუ ეს დღემდე არ გაკეთებულა, ახლა მაინც უნდა გაკეთდეს.

მე პირადად, სულ არ მეხალისება ამ თემებზე ბლოგებისა და პუბლიკაციების გამოქვეყნება. ჩემთვის გაცილებით საინტერესოა ის თემები, რაზეც ახლა ვმუშაობ, - უფრო საერთაშორისო პოლიტიკა, პროცესები, განსაკუთრებით რეგიონული პროცესები, კონფლიქტები, ახლო აღმოსავლეთი და ა.შ. ასეთ თემებზე ჩემთვის მუშაობა გაცილებით საინტერესოა. ამიტომ თავდაცვის სამინისტროში მიმდინარე რეფორმებთან დაკავშირებით წერას აღარ ვაპირებ, ეს ჩემთვის საინტერესო აღარ არის.

- რატომ არ ხდება ჩვენთან აგვისტოს ომის შედეგების გააზრება და შესაბამისი გადაწყვეტილებების მიღება?

- მე აღვნიშნე, რომ ეს ყველაფერი უნდა გამოქვეყნდეს და ვერ გეტყვით, ეს რატომ არ ხდება. ეს ჩემთვის ამოუცნობია. ამასთან, აქ დასამალს ვერაფერს ვხედავ. არ ვითხოვთ, რომ იქ ვინმე დამნაშავე გამოვავლინოთ და დავსაჯოთ. ჩემი პოზიციაა, რომ გაკვეთილები გამოვიტანოთ და თუ ანალოგიური გამეორდა, იგივე შეცდომები არ დავუშვათ, აქ ყველაზე მთავარი ეს არის.

- რაც შეეხება გამეორებას, დღეს რა ძირითადი საფრთხეების წინაშე დგას ჩვენი ქვეყანა, თუნდაც შეცვლილი საერთაშორისო რეალობის გათვალისწინებით?

- საფრთხეები ბევრი შეიძლება იყოს. რაზეც ვფიქრობთ და ვშიშობთ, ზოგ რამეზე ღიადაც ვწერ ხოლმე. დღეს მსოფლიო ახალი გადანაწილების ზღვარზე დგას. ყველა რუსეთისა და ამერიკის ლიდერების შეხვედრის მოლოდინშია. ამას წინ ნატოს სამიტი უსწრებს და იქ ძალიან ბევრი რამ გადაწყდება ამერიკის ახალი პრეზიდენტის მონაწილეობით. ბევრი რამ ნატოს ამ სამიტის შემდეგ ცნობილი გახდება, განცხადებები გაკეთდება.

ვფიქრობ, რომ ამერიკის ახალი ადმინისტრაცია შეეცდება თავისი დანაპირების შესრულებას, რუსეთთან ურთიერთობების დალაგებას. მსოფლიოსთვის ხშირად გლობალური სტაბილურობა გაცილებით მეტს ნიშნავს, ვიდრე ჩვენნაირი პატარა ქვეყნების ბედი. თუმცა არსებობს გარკვეული ფასეულობები, რომლებზეც დგანან ისეთი ქვეყნები, როგორიც მაგალითად ამერიკის შეერთებული შტატებია. ასეთი ფასეულობა სტრატეგიული პარტნიორობაა, რომელიც ჩვენ სახელმწიფოებს შორის ჩამოყალიბდა და ის წვლილი, რომელიც საქართველოს შეაქვს გლობალური სტაბილურობისა და უსაფრთხოების საქმეში.

კერძოდ, ვგულისხმობ ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლას, საერთაშორისო მისიებში ჩვენ მონაწილეობას. ჩვენ საკმაოდ დიდი მსხვერპლი გავიღეთ, როგორც დაღუპულების, ასევე დაჭრილების მხრივ. და მატერიალურადაც მისიებისთვის საკმაოდ დიდ ფინანსებს გამოვყოფთ.

ამიტომ ვფიქრობ, რომ საბოლოო ჯამში არ უნდა ამოვვარდეთ კონტექსტიდან და ჩვენი ადგილი ვიპოვოთ აღნიშნული მოლაპარაკებების ფონზე. მაგრამ როგორ დამთავრდება ეს მოლაპარაკებები, დღეს არავინ იცის.

ახლახან თვალყურს ვადევნებდი უცხოურ მედიაგამოცემებს და იქ ძალიან განხვავებული მიდგობებია. ვნახოთ, როგორ წარიმართება ეს ყველაფერი.

მეორე მხრივ, თუ შევხედავთ უკრაინას (თუ რამდენად გამწვავებულია იქ ვითარება), არავინ იცის, ხვალ და ზეგ ჩვენთან რა მოხდება. ამიტომ ამ ყველაფრისთვის მზად უნდა ვიყოთ. ამიტომ ვწერდი და ვამბობ ამის შესახებ, რომ ის პროცესები, რაც ახლო სივრცეში მიმდინარეობს, იმის საფუძველს არ გვაძლევს, რომ ასეთი მასშტაბური რეორგანიზაციები ჩავატაროთ შეიარაღებულ ძალებში. პირიქით, მეტი მობილიზება გვჭირდება იმისთვის, რომ უმოკლეს ვადებში შეიარაღებული ძალები სრულ მზადოფნაში მოვიყვანოთ.

მე არ ვმბობ, რომ ჩვენ არმიაში თუნდაც ოპტიმიზაცია არ იყო ჩასატარებელი. მაგრამ გარკვეულ ნაკლოვანებებს ვხედავ და უკეთესი იქნება, თუ ამ კრიტიკას უმტივნეულოდ მიიღებენ და თვითკრიტიკულად შეხედავენ ამ პროცესს. ამასთან, არ მსურს ყვალაფრის ღიად გამოტანა და ვცდილობ, რომ ჩემ საუბარში მაქსიმალურად კორექტული ვიყო.

- შეიარაღებული ძალების წესრიგში მოყვანის აუცილებლობა ახსენეთ, ეს რა გზით უნდა განხორციელდეს?

- ისევ პროცედურებს დავუბრუნდები, - ჩვენ უნდა გავიაზროთ როგორი არმია გვესაჭიროება, დავსახოთ გრძელვადიანი გეგმები და დავიწყოთ ამის განხორციელება. ახლა ამ გათვლების დროს რომელი კომპონენტი როგორ იქნება წარმოდგენილი (როგორი საჰაერო თავდაცვა გვესაჭიროება, როგორი ავიაცია, საერთოდ, ეს ავიაცია გვესაჭიროება თუ არა), აქ სხვადასხვა მოსაზრებებია.

საერთოდ არ მსურს, ვინმეს რამე თავს მოვახვიო. თუ ამ პროცესში ჩართული ვიქნები, რასაკვირველია, ჩემ მოსაზრებებს მივაწვდი, ღიად დავწერ და ა.შ. ასევე რა რიცხოვნობის სახმელეთო კომპონენტია საჭირო, რეზერვი რა რაოდენობის, სპეციალობის, შემადგენლობის გვჭირდება, საზღვაო მიმართულებით რას ვაპირებთ და სხვ. უამრავი სამუშაო არის ჩასატარებელი.

რაც შეეხება ოპტიმიზაციას, რა თქმა უნდა, ეს ჩასატარებელი იყო, მაგრამ ამ პროცესთან დაკავშირებით შენიშვნები მაქვს. თავდაცვამ გამოაცხადა, რომ მათ ეს პროცესი უკვე დაასრულეს. მე მივიჩნევ, რომ პროცესი დასრულებული არ არის.

შემდეგ, რაც რესურსების გამონახვას ეხება, საჭიროდ ვთვლი, რომ მაქსიმალურად უნდა შემცირდეს ზედა ეშელონები. ახლა რა რეორგანიზაციაც ჩაატარეს, რიცხოვნობასთან მიმართებაში თავდაცვის სამინისტროს სამოქალაქო ოფისი, ასევე გენშტაბის ოფისი გაცილებით შესამცირებელია.

უნდა გადაიხედოს ყველანაირი ხარჯები, დაწყებული სამივლინებოდან, დამთავრებული საოფისე, საწვავი, სხვა პირადი მოხმარების ხარჯები. ეს ყველაფერი მინიმუმამდე არის დასაყვანი და რესურსები მაქსიმალურად უნდა მიემართოს საბრძოლო მომზადებისკენ, შეიარაღებისა და ტექნიკის მზადყოფნის ამაღლებისკენ.

მე გადავხედავდი და ჩვენ უცხოელ პარტნიორებთან ვისაუბრებდი თემაზე, რასაც საერთაშორისო მისიების დაფინანსება ჰქვია. რადგან ეს ძალიან ძვირი გვიჯდება. მსოფლიოს დღევანდელ ვითარებაში, იგივე ამერიკის ახალი პრეზიდენტი საუბრობს, რომ ფინანსურ გათვლებს უკეთ განახორციელებს და პირველ რიგში ამერიკის ინტერესებს წინ დააყენებს... ჩვენც საკუთარი ინტერესები უნდა დავაყენოთ, თუმცა არ ვამბობ, რომ ამ მიმართლებით ჩვენი ინტერესები არ წყდება.

საერთაშორისო მისიებში ჩართულობით, კერძოდ, ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში, საკუთარი უსაფრთხოების უზრუნველყოფასაც ვახდენთ, ეს როგორც ორჯერ-ორი ოთხია. მაგრამ ისევ და ისევ სხვა ქვეყნებთან შედარებით,  ჩვენი ბიუჯეტიდან და ეკონომიკიდან გამომდინარე საკმაოდ ძვირი გვიჯდება.

ამიტომ ესეც გადასახედია. იქნებ ნაწილობრივ მაინც დააფინანსონ იგივე ამერიკამ ან ეკონომიკურად მძლავრმა სახელმწიფოებმა და ეს თანხებიც საბრძოლო მომზადებისა და მზადყოფნის ამაღლებისკენ მიმართული იქნას.